" Skaðabótatilskipun ESB"

Alþingi getur sjálft sett eigin lög og reglur um "Skaðabótarétt" ef þess er þörf.

Algjör óþarfi að bíða eftir sérstökum "gullhúðuðum" reglum eða  innleiðingu nýrra  EES/ESB reglna. 

Í þessu tilviki " Skaðabóta tilskipun ESB" frá 2014 sem er ætlað að auðvelda ein­stak­ling­um og fyr­ir­tækj­um að sækja bæt­ur vegna sam­keppn­islaga­brota.

 Malið var tekið upp á alþingi í dag.

Var þar gagnrýnt að Ísland hefði ekki tekið upp og innleitt þessa tilskipun ESB. 

Bent var á að skorti skýrari lagaheimildir til þess að einstaklingar og fyrirtæki gætu sótt skaðabætur við brot á samkeppnislögum.  Meint samráð Eimskip og Samskip  var nefnt í því sambandi 

Hefur ekki verið tekið inn í EES samninginn

Forsætisráðherra upplýsti að til­skip­un­in hefði ekki verið tek­in upp í EES samn­ing­inn og því hefði ekki hvílt skuld­bind­ing af hálfu ís­lenskra stjórn­valda að inn­leiða þá til­skip­un.

Alþingi getur sett sín eigin lög og þarf ekki að bíða eftir tilskipun ESB/EES

Þessi minnimáttar kennd og afsökunarárátta  - Að þurfi EES/ ESB  reglur til, ef gera þarf bragarbót á íslenskum lögum. Þessi afstaða  sýnir vantrú á eigin löggjafarsamkomu.

Ef þörf er á skýrari lagasetningu til verndar íslenskum neytendum getur Alþingi Íslendinga sjálft gripið þegar í stað inn og sett lög á eigin forsendum og tryggt rétttinn og samræmt við önnur lönd  eins og þarf. 

Ber hver þingmaður og ráðherra ábyrgð sína í þeim efnum 

 Alþingi þarf ekki að biða eftir ESB/EES tilskipunum til þess að gleypa frá Brüssel. 

 

 

 

Kristrún vill innleiða skaðabótatilskipun ESB

HS -Orka aftur til Ríkisins

Atburðirnir og eldgosin á Reykjanesi færa okkur heim sanninn um að grunn innviðir eins og orku öflun og dreifikerfi  eigi að vera í eigu og á ábyrgð  almennings - Ríkis og Sveitarfélaga. Einkavæðing og sala á HS orku á sínum tíma var meiri háttar slys, aðför að öryggi og þjónustu við almenning og fyrirrtækin á svæðinu sem og landinu öllu.

Nú eru orkuverin á Suðurnesjum í ákveðnu uppnámi sem og varnir þeirra og öryggi íbúanna.

Hvenær gerist slíkt einnig annarsstaðar á landinu?

Lætur forsætisráðherra til skarar skríða?

  Forsætisráðherra Katrín Jakopsdóttir hefur ítrekað áherslu sína og grunnstefnu Vg að mikilvægir innviðir samfélagsins eins og orkufyrirtæki og almenningsveitur  séu í opnberri eigu.

Eldgosin á Reykjanesi undirstriki enn frekar þá staðreynd .

HS-Orka aftur í eigu almennings

Ríkisstjórnin og alþingi hlýtur að taka þessi mál orkufyrirtækjanna upp og íhugi að taka HS orku eignarnámi.

Meðfylgjandi er úttekt á Dv  frá því fyrir áramót um HS_ orku sem gróðafyrirtæki.

Stöðu þessara mála hefur ekki verið svarað.

Undirstrikað er hér að stjórnendur og starfsmenn HS Orku og annarra vinna kröftuglega og af heilum hug við að tryggja orkuöflunina og afhendingu orkunnar til íbúa á Suðurnesjum við fordæmalausar aðstæður. Þar leggjast allir á eitt.

 EN :Munu eigendurnir endurgreiða arðinn - tugi milljarða siðustu ára?  :

"Eigendur skræla HS Orku að innan en heimilin látin borga varnargarðinn

Ólafur Arnarson
Þriðjudaginn 14. nóvember 2023 14:15

 

 

 

Eigendur HS-Orku hafa greitt sér 33 milljarða út úr fyrirtækinu á síðustu sex árum en þingheimur samþykkti í gærkvöldi að leggja sérstakan fasteignaskatt á heimilin í landinu til að borga fyrir 2,5 milljarða framkvæmdir við varnargarða til að verja mannvirki HS Orku við Svartsengi.

Alþingi samþykkti í gærkvöldi með samhljóða atkvæðum 57 þingmanna stjórnar og stjórnarandstöðu að skattleggja allar húseignir í landinu næstu þrjú árin um 0,008 prósent viðbótarskatt til að borga fyrir gerð varnargarða sem verja eiga mikilvæga innviði á Reykjanesskaga, sér í lagi mannvirki HS Orku við Svartsengi og aðstöðu Bláa lónsins á svipuðum slóðum.

Þingmenn stjórnarandstöðunnar gerðu í gær ágreining um að reikningurinn fyrir þessum framkvæmdum yrði sendur heimilum landsins með þessum hætti en fyrirtækjunum sjálfum, sem í hlut eiga, ekki gert að taka þátt í kostnaði vegna framkvæmda sem ætlað er að verja eignir þeirra og fjárhagslega hagsmuni eigenda þeirra. Þegar til kom samþykkti stjórnarandstaðan engu að síður þessa skattlagningu.

Ljóst er að mikilvægt er að verja innviði á borð við raforkuframleiðslu í þágu íbúanna á svæðinu og orkuöryggis þjóðarinnar, en engu að síður blasir við að fjárhagslegir hagsmunir eigenda fyrirtækjanna sem í hlut eiga eru miklir. Þessi fyrirtæki eru í einkaeigu og þau hafa á liðnum árum skilað eigendum sínum miklum og góðum arði.

Eigendur HS Orku eru tveir. Jarðvarmi slhf., sem er í eigu 14 íslenskra lífeyrissjóða, á helming hlutafjár á móti breska sjóðafyrirtækinu Ancala Partners LLP.

Árin 2017-2022 nam samanlagður hagnaður HS Orku, eftir skatta, ríflega 29 milljörðum þegar reiknað er til núvirðis í dag. Á sama tíma hefur félagið greitt eigendum sínum 33 milljarða króna í gegnum arðgreiðslur og endurkaup hlutafjár. Eigendurnir hafa þannig markvisst unnið að því að lækka hlutafé félagsins og tekið meira út úr því en sem nemur hagnaði á þessu tímabili.

Á síðasta ári veittu Jarðvarmi slhf. og Ancala Partners LLP HS Orku víkjandi lán að verðmæti samtals 5,5 milljarða króna. Lánið er til sjö ára og greiðir HS Orka eigendum sínum vexti af því. Eiginfjárhlutfall HS Orku hefur skroppið saman úr 73 prósent í árslok 2017 í 41 prósent í lok síðasta árs.

Nú í haust var hlutafé HS Orku svo aukið um 5,6 milljarða sem varið var til kaupa á tveimur litlum orkufyrirtækjum.

Áætlað er að kostnaður við gerð varnargarða til að verja eignir einkafyrirtækisins HS Orku nemi um 2,5 milljörðum króna. Meðalhagnaður HS Orku síðustu sex ár hefur numið 4,8 milljörðum á ári og eigendurnir hefa greitt sér út að jafnaði um 5,5 milljarða á ári. Fyrirtækinu ætti því ekki að vera neitt að vanbúnaði að greiða sjálft fyrir þessar framkvæmdir sem varða sérstaklega fjárhagslega hagsmuni eigenda þess.

Athyglisvert er að forsætisráðherra, ríkisstjórnin og raunar allt Alþingi skuli ákveða að láta heimili landsins greiða fyrir þessa framkvæmd með sérstakri skattheimtu í ljósi þess að kostnaður við varnargarðana er áþekkur þeim kostnaði sem talið er að hafi fallið til þegar nýtt ráðuneyti var búið til við myndun þessarar ríkisstjórnar fyrir tveimur árum. Þá þótti ekki ástæða til að leggja sérstakan skatt á heimilin til að fjármagna nýja ráðuneytið. "

Þessu þarf að svara þjóðinni

Landsvirkjun kyndir verðbólguna með háu orkuverði

Landsvirkjun kyndir verðbólguna með háu orkuverði.

Ársreikningar sýna að það er að langmestu leyti almenningur í landinu og íslensk atvinnufyrirtæki smá og stór sem greiða himinhátt raforkuverð og standa undir þessum mikla arði,

Rafknúnar hitveitur og köld svæði. ( Tökum hitaveitu Vestmannaeyja sem dæmi)

Góð rekstrafkoma og arður væri einmitt tilefni til að lækka raforkuverð til almenningsveitna sem næði áfram til fólksins í landinu. 

Hvernig var með þetta lága verð sem átti að vera til grænmetis- og gróðurhúsabænda?.

 Þótt gott sé að Landsvirkjun reki sig vel og arðurinn renni til ríkisins er eitthvað meiriháttar bogið við þessa forgangsröðun og orkuverð á okkar eigin auðlindum.

Mætti halda að væri verið að undirbúa sölu og uppskiftingu Landsvirkjunar með innbyggðu háu raforkuverði.

 

Skyldu einka- eigendur HS- Orku endurgreiða milljarða arðgreiðslur sínar síðustu ára  

Fordæmið með einkavæðingu HS- orku á Reykjanesi sem greiddi erlendum eigendum sínum milljarða arðgreiðslur en ríkið síðan tekur á sig  áhættuna og þjónustuskyldurnar þegar í harðbakkann slær.

Meðfylgjandi er frétt á visir.is :

"Mesti hagnaður í tæp­lega sex­tíu ára sögu Landsvirkjunnar

Jón Þór Stefánsson skrifar 29. febrúar 2024 16:25

Landsvirkjun greiðir ríkinu tuttugu milljarða í arð.VÍSIR/VILHELM

Hagnaður af grunnrekstri Landsvirkjunar á síðasta ári nam 52 milljörðum króna. Um er að ræða besta rekstrarár fyrirtækisins frá stofnun þess árið 1965. Hagnaðurinn jókst um nítján prósent frá árinu á undan, sem var líka metár.

Þetta kemur fram í tilkynningu frá félaginu, en þar segir að fjárhagsstaða fyrirtækisins hafi aldrei verið betri. Eiginfjárhlutfall sé 65,4 prósent og skuldsetning komin niður í 1,4 sinnum meira en rekstrarhagnaður ársins fyrir afskriftir.

Stjórn fyrirtækisins samþykkti ársreikninginn á fundi sínum í dag og lagði til að arður til ríkisins verði tuttugu milljarðar króna í ár, líkt og síðastliðin ár, en það eru um 72 prósent af hagnaði ársins. Samanlagður arður síðastliðinna þriggja ára nemur rúmum 40 milljörðum króna.

„Þessi árangur náðist þrátt fyrir að tekjur af sölu til stórnotenda drægjust saman vegna verðlækkana á mörkuðum, en heildarrekstrartekjur jukust verulega, einkum vegna áhættuvarna. Þannig hefur virk áhættustýring í rekstri Landsvirkjunar sannað gildi sitt, en hún dregur úr tekjusveiflum og stuðlar að stöðugri rekstrarafkomu fyrirtækisins,“ er haft eftir Herði Arnarsyni forstjóra Landsvirkjunnar.

„Á meðan rekstur orkufyrirtækis þjóðarinnar gengur betur en nokkru sinni fyrr eru blikur á lofti í raforkumálum Íslendinga. Framkvæmdir við orkuöflun hafa tafist af ýmsum orsökum, og líkur eru á því að raforkuframleiðsla nái ekki að anna eftirspurn vegna orkuskipta og almenns vaxtar samfélagsins fyrr en í fyrsta lagi á árunum 2027-28,“ segir Hörður, en hann bendir þó á að vonir standi um að hægt verði að hefja framkvæmdir við Hvammsvirkjun og Búrfellslund á árinu."

Það er eitthvað svo mótsagnakennt í hátterni Landsvirkjunar " Óskabarns þjóðarinnar"

"Brexit" og EES / ESB

Bretar völdu að segja sig úr ESB og vildu heldur ekki klafa  EES samningsins um hálsinn.

Margir spáðu illa fyrir Brexit og Bretum - efnahagurinn myndi fara á hliðina.

Annað kemur á daginn. Breskur efnahagur virðist ekki fara á hliðina eftir Brexit

Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn  IMF spáir í vinnumarkaðinn og "atvinnuleysi" sem mælikvarða.

2023 var reiknað atvinnuleysi í Bretlandi 4,2% .

IMF spáir því að þær tölur liggi í kringum 4% næstu árin í Bretlandi.

Er það miklu lægra en  t.d. í Frakklandi og Ítaliu þar sem atvinnuleysi er spáð 7- 8 % og í mörgum ESB löndum enn hærra. Atvinnuleysi í Bretlandi hefur minnkað jafnt og þétt síðan í Brexit atkvæðagreiðslunni 2016. Að 1 milljón Breta hafi fengið störf á ný.

Bretar eru eins og mörg önnur Evrópulönd háð erlendu vinnuafli. Þeir eru ekki lengur bundnir innri markaði ESB fyrir vinnufólk. 

Atvinnulífið getur því sótt starfskrafta að víðar úr heiminum, utan ESB landa, sem á grundvelli menntunar og færni skilar meiri virðisauka inn í samfélagið.

Skýrsla um ágæti þess að standa utan EES

Það gæti verið skynsamlegt fyrir alþingi og einstaka ráðherra að láta vinnu skýrslu um  hvernig Bretum vegnar að standa utan bæði ESB og EES.

Og vinna sviðsmynd  fyrir Ísland utan EES sem gerði tvíhliða samninga eins og fullvalda þjóð

Að vinna stöðugt skýrslur um hversu gott það er að vera í EES eins og um sértrúarsöfnuð sé að ræða getur varla talist frjó stjórnsýsla.

Og kveinka sér á móti undan reglugerðarfargani EES og tala um af-gullhúðun innleiðinga.

Aflétta ofbeldissambandi ?

Einkenni meðvirks ofbeldissambands er einmitt að hlaða gerandann, kúgarann oflofi, prísa hann og mæra, titrandi í hnjánum en kjökra svo undir sænginni að kveldi.

Hvernig væri bara að rétta úr sér, lyfta höfði og ganga upprétt sem fullvalda þjóð eins og Bretar völdu að gera.

 Heimild. Nei til Eu

IMF har også prognoser for sysselsettingen. I Storbritannia var arbeidsløsheten i 2023 på 4,2 prosent, og den vil ligge rundt 4 prosent i årene fremover. Det er atskillig lavere enn Frankrike og Italia, som er forventet å ligge rundt henholdsvis 7 og 8 prosent. Andelen ikke-sysselsatte har gått markant ned siden brexit-avstemningen i 2016. Myndighetene oppgir at over én million arbeidsledige briter har kommet i jobb.

 

Som i flere europeiske land er det mangel på arbeidskraft i en del sektorer. Det er fortsatt en stor arbeidsinnvandring til Storbritannia, men andelen som kommer fra land utenfor EU har økt. Siden Storbritannia forlot EUs indre marked, og dermed den frie flyten av arbeidskraft i EU/EØS, har næringslivet blitt mindre basert på dårlig betalte arbeidere fra EU. En større andel av arbeidsinnvandrerne har nå høyere kompetanse og høyere lønn.

Brexit- hjálpar Bretum

Regluverk EES/ ESB þrengir að íslensku atvinnulífi, stjórnarskránni og fullveldi þjóðarinnar.
Meðan alþingi Íslendinga bögglast með nýjar reglur frá EES/ ESB og með EFTA dómstólinn eins og gamm yfir höfðinu, þá brosa Bretar í kampinn.

Bretar voru líka svo skynsamir að ganga ekki í EES þegar þeir yfirgáfu ESB, heldur gerðu tvíhliða samninga

Tölur sýna að virðisaukningin í bresku hagkerfi stendur sig vel utan ESB.
Þannig var hagvöxtur meiri í Bretlandi árin 2021 og 2022 en í stærstu ESB löndunum Þýskalandi, Frakklandi og Ítalíu.
Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn ( IMF) spáir 2% hagvexti í Bretlandi 2025, sem er á pari við Þýskaland og meiri en bæði í Frakklandi og á Ítalíu.
Og árin 2026 til 2028 spáir IMF.- meiri hagvexti í Bretlandi en í nokkru öðru af stóru ESB löndunum.
Að sjálfsögðu er óöryggi í spánni fyrir öll löndin en ljóst að Brexit- að hafa yfirgefið ESB-  er ekki að hamla Bretum.

Heimild: Nei til EU í Noregi:

Pandemien og ettervirkningene av den, energikrisen i Europa og høy prisstigning har gjort det særskilt krevende å vurdere virkningene av brexit for økonomi og handel. Det er likevel flere forhold som taler for at verdiskapningen i Storbritannia står seg godt utenfor EU. For eksempel hadde Storbritannia høyere økonomisk vekst enn alle de tre største EU-landene Tyskland, Frankrike og Italia (målt i BNP) i 2021 og 2022. 

Det internasjonale pengefondet IMFs prognose World Economic Outlook (oktober 2023) sier at Storbritannia får en lavere vekst i år (0,6 prosent), begrunnet med høye renter og energipriser. I 2025 øker veksten til 2 prosent, det samme som Tyskland og mer enn Frankrike og Italia. Fra 2026 og årene videre til 2028, der prognosen slutter, forventer IMF at Storbritannia har en vekst som er høyere enn alle de tre store EU-landene.

Det er selvsagt usikkerhet knyttet til disse beregningene, men de er en internasjonal referanse og gir i alle fall ikke grunnlag for å hevde at brexit er selvskading.

Háskólinn á Akureyri- Söguágrip

"Stærsta byggða­að­gerð síð­asta ára­tug­ar eða þver­öf­ugt?"

 

var fyrirsögn í frétt  RUV á dögunum í tilefni af boðaðri sameiningu H.A. og Háskólans á Bifröst. Ferlið er umdeilt.

 

Sögu ágrip H.A. 

Háskólinn á Akureyri tók til starfa 5. september 1987 en fyrstu formlegu lög um skólann voru samþykkt á alþingi vorið 1988.

 Þá var boðið upp á nám í tveimur deildum: Heilbrigðisdeild og Rekstradeild. Fyrsti rektor skólans var Haraldur Bessason. 

Formlegt upphaf Háskólans á Akureyri má rekja til ársins 1982:

Forsaga og aðdragandi Háskólans á Akureyri.

Í maí 1982 skipaði Ingvar Gíslason, þáverandi menntamálaráðherra og þingmaður Norðurlandskjördæmis eystra, nefnd til þess að gera tillögur um hvernig vinna mætti að því "að efla Akureyri sem miðstöð mennta og vísinda utan höfuðborgarinnar". 

Ingvar var menntamálaráðherra í ríkisstjórn Gunnars Thoroddsen  1980- 1983,

Öflugir Norðlendingar

En Norðlendingar voru mjög sterkir í ríkisstjórn Gunnars Thoroddsen. Auk Ingvars Gíslasonar voru Pálmi Jónsson  á Akri A- Hún landbúnaðarráðherra, Ragnar Arnalds Varmahlíð, fjármálaráðherra, Steingrímur Hermannsson, faðir hans Skagfirðingur, Ólafur Jóhannesson Skagfirðingur, auk landsbyggðarþingmannanna Friðjóns Þórðarsonar, Dalamanns og Hjörleifs Guttormssonar frá Hallormstað

Stefnan var mörkuð fyrir Háskólann á Akureyri og varð ekki stöðvuð.

Og áfram var unnið að stofnun háskólamenntunar á Akureyri þótt ýmis ljón væru dregin upp.

Heimamenn á Akureyri og Norðurlandi knúðu á og höfðu frumkvæðið en einnig störfuðu áfram nefndir  á vegum alþingis og ráðherra:

"Áhugi á framgangi þessa máls hefur verið mikill á Norðurlandi. Má m.a. geta ráðstefnu sem Fjórðungssamband Norðlendinga efndi til í júní 1985. 

Sérstök háskólanefnd á vegum Akureyrarbæjar skilaði ítarlegu áliti í febrúar 1987."
"Stofnun Háskóla á Akureyri" eins og segir í greinargerð með frumvarpinu.

Þurfti að svara gagnrýni frá samfélagi Háskóla Íslands

"Hlutverk Háskólans á Akureyri verður annað fremur en að standa í beinni samkeppni við Háskóla Íslands um námsframboð
og rannsóknir.

Ekki er heldur gert ráð fyrir að hann verði útibú frá Háskóla Íslands.

Verður því strax í upphafi að marka honum með lögum þann vettvang, að hann geti þjónað hlutverki sínu sem sjálfstæð stofnun sem bjóði upp á nýjar námsleiðir er séu í samræmi við þarfir íslensks þjóðfélags hverju sinni.

Eðlilegt er að tekið sé tillit til atvinnuhátta í næsta nágrenni skólans þegar fjallað er um
hlutverk hans."

Pólitísk ákvörðun á Alþingi

Stofnun Háskólans á Ákureyri var pólitísk ákvörðun tekin af alþingi fyrir þrýsting heimamanna og þingmanna þeirra.

Enda lögð áhersla á tengingu skólans við heimslóð þótt hann væri opinn á landsvísu.: Í lögum skólans stóð  m.a.:

Í Háskólanefnd  ( Stjórn) skulu m.a.
"Tveir fulltrúar tilnefndir til fjögurra ára.

Annar fulltrúinn og varamaður hans eru tilnefndir af bæjarstjórn Akureyrar og hinn fulltrúinn ásamt varamanni af heildarsamtökum sveitarfélaga á Norðurlandi".

Örugglega var þessi sterka tenging skólans við heimaslóð eitt mikilvægt lífakkeri skólans næstu árin.

Dugnaður Haralds Bessasonar rektors 

Þrautseigja og kraftur fyrsta rektorsins Haralds Bessasonar, starfsfólks og nemenda átti stóran þátt í að fleyta háskólanum yfir fyrstu árin.

 Strax í upphafi komu efasemdar raddir einkum frá háskólasamfélaginu og "kerfinu" sem fyrir var í Reykjavík. 

- Að kæmi nýr háskóli sem í hugum ýmsra átti bara að vera einn- Háskóli Íslands-  Háskólagráður myndu lækka í verði,

- að væri sérkennilegt að íslenskur háskóli væri með eigin staðarnafni við hlið Háskóla Íslands. 

- Að Háskóli kenndur við Akureyri sem stað,  fæli í sér þrengingu við ímynd skólans útávið.

Vildu margir að skólinn væri stofnaður sem deild - útibú frá Háskóla Íslands og bæri nafn Háskóla Íslands. 

En sem betur fer fyrir Háskólann á Akureyri  tókst honum að standa á sínu, dafnað og vaxið að virðingu og metnaði á eigin forsendum.

  Ég var á þessum árum skólastjóri á Hólum í Hjaltadal og fylgdist vel með þessari umræðu og baráttu Akureyringa og annarra Norðlendinga sem var á köflum hörð og tvinnaðist inn í baráttuna fyrir Hólum í Hjaltadal

Því miður var lögum um háskóla breytt síðar og nú á Bæjarstjórn Akureyrar eða Samtök sveitarfélaga á svæðinu ekki lengur fulltrúa í stjórn skólans.

Slitið var illu heilli á þá formlegu tengingu við grasótar samtök heimafyrir með samræmdum lögum um opinbera háskóla.  Sama var reyndar einnig gert við Hólaskóla þegar hann féll undir Háskólalögin og var færður til Menntamálaráðuneytis sem var miður

Óðagot eða gamall kerfis ásetningur

Milli línanna virðist umræðan nú vera komin aftur á stigið  milli 1985  og 1990.

Háskólinn á Akureyri væri of lítill til þess að standast í alþjóðlegri samkeppni  

- Að staðtengja nafnið Háskólinn á Akureyri þrengdi að ímyndinni og háskóla hugtakinu, "Universitatis" eins og sagt var þá

Og þess vegna þurfi að losna við staðarnafnið eins og var ein af kröfunum þá í aðdraganda að stofnun skólans

Síðan er reyndar Háskólinn í Reykjavík og fleiri komnir og þykja þrengja að " Háskóla Íslands" hugtakinu.

Framtíð Landsbyggðar háskólanna undir 

Sama umræðan er uppi um Háskólann á Hólum í Hjaltadal: að  færa  hann undir  "flaggskip" Háskóla Íslands.

Það voru einmitt hliðstæð öfl innan menntamálakerfisins á sínum tíma sem voru andvíg endurreisn Hólaskóla 1982 og töldu að afnema ætti alla sérskóla, en færa allt framhaldsnám inn í Fjölbrautarskóla og síðan í Háskóla Íslands.

Þessi "öfl" voru skólunum oft erfið

 Pólitískar ákvarðanir - ekki embættismanna eða sérfræðinga

Endurreisn Hólaskóla á Hólum í Hjaltadal og stofnun Háskólans á Akureyri voru pólitískar ákvarðanir á sínum tíma, teknar af alþingi fyrir þrýsting grasrótar, en ekki sérfræðinga eða kerfisákvarðanir eða með boðvaldi ráðherra að ofan. 

  Hugsjónin sem bar þessa skóla áfram var drifin fram af grasrótinni,- vildi efla fjölbreyttni,- sem þótti vænt um skólana,- staðina og þá menntun, starf og ímynd sem þeir gáfu byggðarlagi sínu og þar með landsmönnum öllum 

Mér finnst nú í umræðunni sömu öfl og sömu úrtöluraddir vera uppi sem voru andvig endurreisn Hólaskóla og sérskólum yfirleitt  - sem vildu leggja Menntaskólann á Akureyri niður og svelta hann inn í samræmda fjölbrautaskóla kerfið, sömu öfl virðast vega nú að Háskólum landsbyggðarinnar. 

Vonandi tókst að hrinda aðförinni að Menntaskólanum  á Akureyri. 

En kerfið í "djúpríkinu" er eins og  kolbrabbi sem býður súkkulaði og sætabrauð með einum arminum en  bítur svo með klónni í öðrum,

Með sjálfstraust og baráttuvilja  

 Mér verður hugsað til gömlu skólanefndar Hólaskóla - og baráttufunda Fjórðungssambands Norðlendinga.

Höfðingjanna Gísla Pálssonar á Hofi fyrir Hóla og Áskels Einarssonar  framkvæmdastjóra Fjórðungssambands Norðlendinga

Barátta þeirra og anarra heimamanna á svæðunum  á örlagatímum réði miklu um endurreisn Hólaskóla og stofnun Háskólans á Akureyri sem tók til starfa á árunum milli 1980 - 1990 og starfa enn.

Það væri gott að eiga nú sterka grasrót að, sem gæti tekið yfir og leitt frumkvæðið í þróun  framhalds- og háskólastarfs í landinu einkum á landsbyggðinni og treyst stöðu þeirra

Nú er hins vegar byrjað " ofanfrá" og kerfislegu  boðvaldi ráðherra beitt.

Gott er að muna söguna og fjöreggin geta verið brothætt. vissulega eru tímarnir breyttir.  En? ?

 

Heimildir: Lög um  Háskólann á Akureyri nr. 18. 1988

Lög um Háskólann á Akureyri  frá 18.05  1992

Lög um opinbera hásskóla  nr. 85 frá 2008.

Óðinn Svan Óðinsson

8. febrúar 2024 kl. 13:59

 

 

 

RÚV

 

Háskólinn á Akureyri

"Stærsta byggða­að­gerð síð­asta ára­tug­ar eða þver­öf­ugt?"

 

var fyrirsögn í frétt  RUV á dögunum í tilefni af boðaðri sameiningu H.A. og Háskólans á Bifröst.

Ferlið er umdeilt.

 

Sögu ágrip H.A.

 

Háskólinn á Akureyri tók til starfa 5. september 1987 en fyrstu formlegu lög um skólann voru samþykkt á alþingi vorið 1988.

 Þá var boðið upp á nám í tveimur deildum: Heilbrigðisdeild og Rekstradeild. Fyrsti rektor skólans var Haraldur Bessason. 

Formlegt upphaf Háskólans á Akureyri má rekja til ársins 1982:

Forsaga og aðdragandi Háskólans á Akureyri.

Í maí 1982 skipaði Ingvar Gíslason, þáverandi menntamálaráðherra og þingmaður Norðurlandskjördæmis eystra, nefnd til þess að gera tillögur um hvernig vinna mætti að því "að efla Akureyri sem miðstöð mennta og vísinda utan höfuðborgarinnar". 

Ingvar var menntamálaráðherra í ríkisstjórn Gunnars Thoroddsen  1980- 1983,

Öflugir Norðlendingar

En Norðlendingar voru mjög sterkir í ríkisstjórn Gunnars Thoroddsen.:  Pálmi Jónsson  á Akri A- Hún landbúnaðarráðherra, Ragnar Arnalds Varmahlíð, fjármálaráðherra, Steingrímur Hermannsson, faðir hans Skagfirðingur, Ólafur Jóhannesson Skagfirðingur auk landsbyggðarþingmannana Friðjóns Þórðarsonar Dalamanns og Hjörleifs Guttormssonar frá Hallormstað

Stefnan var mörkuð fyrir Háskóla á Akureyri og varð ekki stöðvuð.

Og áfram var unnið að stofnun háskólamenntunar á Akureyri þótt ýmis ljón væru dregin upp.

Heimamenn á Akureyri og Norðurlandi knúðu á og höfðu frumkvæðið en einnig störfuðu áfram nefndir  á vegum alþingis og ráðherra:

"Áhugi á framgangi þessa máls hefur verið mikill á Norðurlandi. Má m.a. geta ráðstefnu sem Fjórðungssamband Norðlendinga efndi til í júní 1985. 

Sérstök háskólanefnd á vegum Akureyrarbæjar skilaði ítarlegu áliti í febrúar 1987."
"Stofnun Háskóla á Akureyri" eins og segir í greinargerð með frumvarpinu.

Þurfti að svara gagnrýni frá samfélagi Háskóla Íslands

"Hlutverk Háskólans á Akureyri verður annað fremur en að standa í beinni samkeppni við Háskóla Íslands um námsframboð
og rannsóknir.

Ekki er heldur gert ráð fyrir að hann verði útibú frá Háskóla Íslands.

Verður því strax í upphafi að marka honum með lögum þann vettvang, að hann geti þjónað hlutverki sínu sem sjálfstæð stofnun sem bjóði upp á nýjar námsleiðir er séu í samræmi við
þarfir íslensks þjóðfélags hverju sinni.
Eðlilegt er að tekið sé tillit til atvinnuhátta í næsta nágrenni skólans þegar fjallað er um
hlutverk hans."

Pólitísk ákvörðun á Alþingi

Stofnun Háskólans á Ákureyri var pólitísk ákvörðun tekin af alþingi fyrir þrýsting heimamanna og þingmanna þeirra.

Enda lögð áhersla á tengingu skólans við heimslóð þótt hann væri opinn á landsvísu.: Í lögum skólans stóð  m.a.

Í Háskólanefnd  ( Stjórn) skulu m.a.
"Tveir fulltrúar tilnefndir til fjögurra ára.

Annar fulltrúinn og varamaður hans eru tilnefndir af bæjarstjórn Akureyrar og hinn fulltrúinn ásamt varamanni af heildarsamtökum sveitarfélaga á Norðurlandi".

Örugglega var þessi sterka tenging skólans við heimaslóð eitt mikilvægt lífakkeri skólans næstu árin.

Dugnaður Haralds Bessasonar rektors 

Þrautseigja og kraftur fyrsta rektorsins Haralds Bessasonar, starfsfólks og nemenda átti stóran þátt í að fleyta háskólanum yfir fyrstu árin.

 Strax í upphafi komu efasemdar raddir einkum frá háskólasamfélaginu og "kerfinu" sem fyrir var í Reykjavík. 

- Að kæmi nýr háskóli sem í hugum ýmsra átti bara að vera einn- Háskóli Íslands-  Háskólagráður myndu lækka í verði,

- að væri sérkennilegt að íslenskur háskóli væri með eigin staðarnafni við hlið Háskóla Íslands. 

- Að Háskóli kenndur við Akureyri sem stað,  fæli í sér þrengingu við ímynd skólans útávið.

Vildu margir að skólinn væri stofnaður sem deild - útibú frá Háskóla Íslands og bæri nafn Háskóla Íslands. 

En sem betur fer fyrir Háskólann á Akureyri  tókst honum að standa á sínu, dafnað og vaxið að virðingu og metnaði á eigin forsendum.

  Ég var á þessum árum skólastjóri á Hólum í Hjaltadal og fylgdist vel með þessari umræðu og baráttu Akureyringa og annarra Norðlendinga sem var á köflum hörð og tvinnaðist inn í baráttuna fyrir Hólum í Hjaltadal

Því miður var lögum um háskóla breytt síðar og nú á Bæjarstjórn Akureyrar eða Samtök sveitarfélaga á svæðinu ekki lengur fulltrúa í stjórn skólans.

Slitið var illu heilli á þá formlegu tengingu við grasótar samtök heimafyrir með samræmdum lögum um opinbera háskóla.  Sama var reyndar wennig ger við Hólaskóla

Óðagot eða gamall kerfis ásetningur

Milli línanna virðist umræðan nú vera komin aftur á stigið  milli 1985  og 1990.

Háskólinn á Akureyri væri of lítill til þess að standast í alþjóðlegri samkeppni  

- Að staðtengja nafnið Háskólinn á Akureyri þrengdi að ímyndinni og háskóla hugtakinu, "Universitatis" eins og sagt var þá

Og þess vegna þurfi að losna við staðarnafnið eins og var ein af kröfunum þá í aðdraganda að stofnun skólans

Síðan er reyndar Háskólinn í Reykjavík og fleiri komnir og þykja þrengja að " Háskóla Íslands" hugtakinu.

Framtíð Landsbyggðar háskólanna undir 

Sama umræðan er uppi um Háskólann á Hólum: að leggja  hann niður sem slíkan og færa  hann undir  "flaggskip" Háskóla Íslands.

Það voru einmitt hliðstæð öfl innan menntamálakerfisins á sínum tíma sem voru andvíg endurreisn Hólaskóla 1982 og töldu að afnema ætti alla sérskóla, en færa allt framhaldsnám inn í Fjölbrautarskóla og síðan í Háskóla Íslands.

Þessi "öfl" voru skólunum oft erfið

 Pólitískar ákvarðanir - ekki embættismanna eða sérfræðinga

Endurreisn Hólaskóla og stofnun Háskólans á Akureyri voru pólitískar ákvarðanir á sínum tíma, teknar af alþingi fyrir þrýsting grasrótar, en ekki sérfræðinga eða kerfisákvarðanir eða með boðvaldi ráðherra að ofan. 

  Hugsjónin sem bar þessa skóla áfram var drifin fram af grasrótinni,- vildi efla fjölbreyttni,- sem þótti vænt um skólana,- staðina og þá menntun, starf og ímynd sem þeir gáfu byggðarlagi sínu og þar með landsmönnum öllum 

Mér finnst nú í umræðunni sömu öfl og sömu úrtöluraddir vera uppi sem voru andvig endurreisn Hólaskóla og sérskólum yfirleitt  - sem vildu leggja Menntaskólann á Akureyri niður og svelta hann inn í samræmda fjölbrautaskóla kerfið, sömu öfl virðast vega nú að Háskólum landsbyggðarinnar. 

Vonandi tókst að hrinda aðförinni að Menntaskólanum  á Akureyri. 

En kerfið í "djúpríkinu" er eins og  kolbrabbi sem býður súkkulaði og sætabrauð með einum arminum en  bítur svo með klónni í öðrum,

Með sjálfstraust og baráttuvilja  

 Mér verður hugsað til gömlu skólanefndar Hólaskóla - og baráttufunda Fjórðungssambands Norðlendinga.

Höfðingjanna Gísla Pálssonar á Hofi fyrir Hóla og Áskels Einarssonar  framkvæmdastjóra Fjórðungssambandsins 

Mitt mat er að barátta þeirra á örlagatímum í upphafi réði miklu um að Hólaskóli og  Háskólinn á Akureyri tóku til starfa  á árunum eftir 198o og gera enn

Það væri gott að eiga nú sterka grasrót að, sem gæti tekið yfir og leitt frumkvæðið í þróun  framhalds- og háskólastarfs í landinu,

Nú er hins vegar byrjað " ofanfrá" og boðvaldi ráðherra beitt.

Gott er að muna söguna og fjöreggin geta verið brothætt. vissulega eru tímarnir verið breyttir.  En?

 

Heimildir: Lög um  Háskólann á Akureyri nr. 18. 1988

Lög um Háskólann á Akureyri  frá 18.05  1992

Lög um opinbera hásskóla  nr. 85 frá 2008.

Óðinn Svan Óðinsson

8. febrúar 2024 kl. 13:59

 

 

 

RÚV

 

S.A. ræður ekki við að gera kjarasamning

 "Samtök atvinnulífsins þurfa að svara íslensku þjóðinni, íslenskum fyrirtækjum og samfélagið í heild sinni hvað þeim gengur til,“

segir Vilhjálmur Birgisson í samtali við fréttastofu.

En hann gekk "sár frá borði" þegar slitnaði upp úr samningum samtaka verkalýðsfélaga og atvinnurekenda í dag.

  Það er mjög eðlilegt að launaþegar setji rauð strik við ákveðin mörk verðbólgu á tilteknum tíma  og fari hún yfir ákveðin mörk sé hægt að taka samninga upp að nýju innan tilekins tíma. 

Þetta eru jú kjarasamningar en ekki bara strípaðir launatölusamningar.

"Forsenduákvæðin eru grundvölluð á því að tryggja það að hægt sé að ganga aftur að borði ef markmið um verðbólgu og vexti náist ekki eins og samningurinn útlistar þau".

024 | 20:56
Vilhjálmur Birgisson, formaður

Vilhjálmur hafði lagt til að aðilar sammæltust um að hækka ekki verða á vörum  og þjónustu í a.m.k eitt ár og drægju til baka verðhækkanir sínar frá áramótum.

Það gátu samtök atvinnurekenda greinilega ekki fallist á

Ganga sjálfala og bera enga ábyrgð

Við sjáum að bankar og stórfyrirtæki, húsaleigufélög, útgerðafélög  greiða sér i sjálftöku  himinháan arð og hækka gjöld: þjónustgjöld, tryggingafélög, rafveitur, sorpsamlög, orkuveitur osfrv.  bara nefndu það, hækka gjöld sín og tekjur í sjálftöku eins og enginn sé morgundagurinn.

Samtök atvinnulífsins segja mikilvægt að ekki sé vegið að sjálfstæði Seðlabankans með forsenduákvæðunum sem sigldu kjaraviðræðum við breiðfylkingu ASÍ í strand fyrr í dag.

Hér er einhver misskilningur á ferð hjá framkvæmdastjóra  samtaka atvinnurekenda .

Seðlabankinn er ekki aðili að kjarasamningum né samingsaðili, hann starfar samkvæmt sérstökum lögum sem hann fer eftir. 

Samtök atvinnurekenda geta ekki skotið sér undan ábyrgð að standa við gerða samninga með því að hafa Seðlabankann sem skálkaskjól. 

 Seðlabankinn verður að bregðast við og grípa til sinna aðgerða eins og lög kveða á um til þess að treysta stöðugleika. 

 En Samtök atvinnulífsins verða að gera sína samninga og tryggja að aðilar innan þeirra eigin samtaka standi við þá 

Takamarka þarf  rétt til arðtöku og laun æðstu stjórnenda fyrir tækja  með lögum

Setja verður í lög hámark arðgreiðslur samfélagsfyrirtækja og grunnstoða s,s,og banka og fleiru og félaga og hámark launa framkvæmdastjóra og stjórnarmanna fyrirtækja sem eiga aðild að kjarasamingum hvert og eitt,

Samtök Atvinnlífsins verða bæði að vera kjaralega og siðferðilega ábyrg fyrir þeim samningum sem  þau standa að.

Og  þau verða að axla sína ábyrgð á kjarasamningum og  verðstöðugleika í þjóðarbúskapunum sem þau hafa því miður ekki gert 

 Það að einstaka aðilar innan samtaka atvinnurekenda  S.A.  telji sig óbundna af kjarsamningum og hver og einn geti sett sér arðsemiskröfur, greitt út arð og hækkað vörur sína og þjónustu  að geðþótta geta seint sem samtök orðið ábyrgir viðsemjendur.

 Framkvæmdastjóri og stjórnendur Samtaka atvinnurekenda  S.A, þurfa heldur betur að taka til í sinum ranni

 

Launaliðurinn klár en samt slit á viðræðum

Æ. Æ. "Þjóðarsjóður"- Báknið vex

 "Þjóðarsjóður" - báknið vex og vex. - Djúpríkið fitnar. 

Enn á ný er farið fram með hugmynd að "þjóðarsjóði"  434. mál á 149. þingi - Þjóðarsjóður. Ferill 243. máls :

"Starfrækja skal sjálfstæðan sjóð í eigu íslenska ríkisins sem nefnist Þjóðarsjóður og heyrir stjórnarfarslega undir ráðherra. Hlutverk sjóðsins er að varðveita og ávaxta fjármuni sem ríkissjóður leggur honum til í samræmi við lög þessi". 

Hin margumtalaða "armslengd"

Við höfum Ríkissjóð -  Þjóðarsjóð

Alltaf skal reynt að komast framhjá ríkissjóði og alþingi - stofna nýjan sjálftökusjóð að maka  krókinn á kostnað almennings

Einn stórsjóðurinn enn sest upp á rúmið  við hlið á Viðlagasjóði, Náttúruhamfarasjóði, Byggingarsjóði aldraðra osfrv. osfrv.

Og gæðingar fá launaða bitlinga

 Hið óskilgreinda hugtak " Armslengd" frá ráðherra og Alþingi

En engu að síður eiga tekjustofnanir að vera  álögur á almenna borgara og fyrirtækin í landinu. 

Sjóðasukk - Hver sagði  "Báknið Burt"

"Svo kölluð "arðsemiskrafa" "auðlindagjald" á þjónustustofnanir m.a. orkufyrirtæki landsmanna og aðrar "auðlindir" þjóðarinnar er nýtt hugtak yfir skattheimtu sem á nú að opna framhjá ríkissjóði.

Augljóst var að núverandi fjármálaráðherra vafðist tunga um tönn þegar hún svaraði fyrir  áformin.

Nýr sjóður yrði nú ekki stofnaður fyrr en ríkssjóður væri skuldlaus.

- Búið að fjármagna heilbrigðisþjónustuna-  samgöngurnar- menntakerfið osfrv

Enda ættu allar hugmyndir um nýjan sjálfala stórsjóð að ganga gegn stefnu Sjálfstæðisflokksins.

Við tókum þessa umræðu stundum með Pétri heitnum Blöndal alþingismanni á árum áður sem ég var oft sammála.

"Fé án hirðis" með sjálftökurétt um meðferð á eignum  almennings.

 Auðlindagjald er blekking nær að tala um skattheimtu

  Ef farið er að hugsa í auðlindagjöldum og arðsemiskröfum í staða skatta þá eru auðlindirnar margar. 

Ekki bara fallvötnin, þjóðgarðarnir, fiskimiðin - neysluvatn- hitaveita.

Hvar á að stoppa?

  Sjúklingar eru fyrir sumum auðlind, gamla fólkið og þjónusta þess er mörgum  auðlind, arðsemiskrafan í heilbrigðisrekstri sjúklinga auðlind.

Biðlistar eru auðlind sem bitist er um hvort ætti að birta.

 Ef ríkissjóð vantar tekjur þá eru þær sóttar með sköttum. Ríkissjóður mun alltaf þurfa að bera ábyrgð  á þessum " Þjóðarsjóði" hvort eð er án þess að stjórna honum

Auðlindagjald er bara allt annað sem ekki er skilgreint í stjórnarskrá eða hver fer með þá gjaldtöku. 

 Fyrir okkur almenna íbúa þessa lands væri nú enn hagkvæmara að fá að njóta "arðsins" í lækkuðum afnotagjöldum og styrkingu búsetu, lægra raforkuverði til heimila og innlends atvinnulífs Þeir gætu svo greitt sína skatta  samkvæmt settum lögum.

Við höfum Ríkissjóð sem landsmenn eiga allir og yfir honum er stjórn, ríkisstjórn og alþingi sem er kosið á lýðræðislegan hátt til þess að fara með eigur okkar, velferð og skattheimtu, hvort sem okkur líkar einhver stjórn betur eða ver á hverjum tíma. 

 Alþingi þarf að svara fyrir gjörðir sínar og þar með Ríkissjóð reglulega í alþingiskosningum. 

Þess myndi ekki þurfa um "þjóðarsjóðinn" 

   Það er reyndar furðulegt að flokkur sem  treysti völd sín síðari áratuga með slagorðinu  Báknið - burt  sé að flytja frumvarp um enn einn sjóðinn.

Aðlögun að stofnana- og sjóðavæðingu ESB

Þetta var jú draumur gömlu "kratanna" að stofnana- og sjóðavæða samfélagið að fyrirmynd ESB.

Ég man í ríkisstjórn Jöhönnu Sigurðardóttur 2009  sem ég sat í var draumur forystumanna þeirra ríkistjórnarflokka að stofna 

" Þjóðarsjóð" framhjá ríkissjóði sem lið í aðlögun að regluverki ESB enda með umsókn og aðildarbeiðni í gangi

En sem betur fer voru þær hugmyndir "Kratanna" slegnar út af borðinu.  

Krafa ESB var t.d. að fiskimiðin væru jafnt opin fyrir öllum þjóðum Evrópusambandsins.

Þess vegna átti að stofna "þjóðarsjóð"  með auðlindagjaldi á sjávarútveginn. - Þá skifti ekki mali hvaða þjóðir myndi veiða fiskinn

  Einn sjóður enn - með sjálftökurétt- fé án hirðis eins og Petur heitinn Blöndal alþingismaður  kallaði þetta. 

Þessi áform um sérstakan "þjóðarsjóð" fram hjá ríkissjóði  eru svo fráleit  að það hálfa væri nóg.

Mér hefði ekki komið á óvart ef það væru ESb- kratar sem væru að bera það fram

Að mínu viti  væri nær að fækka þessum sjóðum sem eru settir upp við hliðina á Ríkissjóði og styrkja beint vald alþingis  við öflun og ráðstöfun fjármuna landsmanna.

Þessum sjóðum er ætlað  að skaffa fleiri gæðingum  ráðherra á hverjum tíma feit störf og færa völdin og stjórnunina frá kjörnum fulltrúum.  

 Það er ekki þjóðin sem kýs stjórnendur þessara sjóða:   sjálftökugæðingar - ESB - væðingin . 

Við höfum ríkissjóð og og hann er okkar sjóður með eignum sínum og tekjustofnunum.

 Alþingi, kjörnir fulltrúar þjóðarinnar eiga að fara þar með stjórnun og ábyrgð beint og ráðstöfun fjár. 

Háðslega fyndinn lagatexti

Lagagreinarnar og texti frumvarpsins  er reyndar bráðfyndinn  ekki síst í ljósi síðustu vendinga.

Leyfi mér er að feitletra 

Stjórn.

  "  Þjóðarsjóður lýtur yfirstjórn fimm manna sem ráðherra skipar.

Stjórnarmenn skulu búa yfir menntun, sérfræðiþekkingu og starfsreynslu til að geta gegnt stjórnarsetu tilhlýðilega og skal þar einkum horft til reynslu og þekkingar á fjármálamarkaði og hagfræði.

Stjórnarmenn skulu vera lögráða og hafa gott orðspor og mega aldrei hafa verið sviptir forræði á búi sínu eða, í tengslum við atvinnurekstur, hlotið dóm fyrir fjármunabrot (Lbrjb)

samkvæmt almennum hegningarlögum, lögum á sviði fjármálamarkaðar eða öðrum lögum sem varða starfsemi félaga, eða sætt íþyngjandi stjórnvaldsviðurlögum sem einstaklingar eða fyrirsvarsmenn lögaðila á framangreindum sviðum."

( ÆÆ Hverjir verða þá gjaldgengirr. Hver á að meta orðsporið?) ........

 " Skipun stjórnarmanna verður ekki afturkölluð nema á grundvelli málefnalegra og lögmætra sjónarmiða. ( ææ  hver meturm hver eru þau?)
    ´´´´´´´´......, að ávöxtun sjóðsins uppfylli lágmarkskröfur og að fjárfestingar byggist á góðu siðferði samkvæmt reglum í fjárfestingarstefnu fyrir sjóðinn"". Lbr,jb

( ÆÆ . hver metur "siðferðið", ef sjóðurin lýtur ekki forræði alþingis í kosningum eins og ríkisssjóður)
    
    "Stjórnin setur sér starfsreglur sem bornar skulu undir ráðherra til staðfestingar.
    Ráðherra ákveður þóknun stjórnarmanna". 

( kjörið Alþingi ber ábyrgð á ríkissjóði en "Þjóðarsjóður" gengur sjálfala, 

Áform um Þjóðarsjóð snúast um að færa vald, stjórnun, skattheimtu,  ráðstöfun fjármuna almennings frá lýðræðiskjörnum fulltrúum þjóðarinnar til hinna andlitslausu sjóðstjórnenda sem verða hluti " Djúpríkisins"  sem fer eins og snákur um samfélgið. Viljum við það - Nei 

Eyjamenn í "Gapastokki" Orkupakka ESB

 Þeir stjórnmálamenn sem bera ábyrgð á innleiðingu  Orkapakka ESB og taumlausri markaðsvæðingu raforkunnar bera ábyrgð á  vanda og gríðarlegum kostnaði Hitaveitu Eyjamanna.

 Íslenskir stjórnmálamenn geta ekki lengur legið flatir á fleti og starað upp í loftið meðan markaðshyggja ESB athafnar sig á þeim og  þjóðinni í orkumálum.  Þó svo sumir hafi uppi þau rök að það hafi verið gert við þá oft áður

 Meðfylgjandi er viðtal í Eyjafréttum við Ívar Atlason Svæðisstjóra vatnasviðs Vestamanneyjum. 

Hlýtur að koma til pólitísks uppgjörs 

Það hlýtur að koma til pólitísks uppgjörs  við þá  þá stjórnmálaflokka sem  standa að  innleiðingum orkupakka ESB og afleiðingum þeirra í okkar litla landi.   Hér þarf að snú við blaðinu

Vestmannaeyingurinn talar. Gapastokkur orkupakka ESB

Hitaveitan – Vestmannaeyjar í gapastokk orkupakkanna

28. janúar 2024 

" Fram til ársins 2010 var reksturinn í jafnvægi en frá sama ári hefur raforkukostnaðurinn til fjarvarmaveitunnar í Eyjum hækkað um 250%.

Á sama tíma hefur gjaldskrá hitaveitunnar hækkað um 80% en milli 80% og 90% af útgjöldum fjarvarmaveitunnar eru orkukaupin,“ segir Ívar Atlason, Svæðisstjóri vatnssviðs Vestmannaeyjum við Eyjafréttir sem ræddu við hann í október sl. um 7,9% hækkun á heita vatninu í Vestmannaeyjum og lækkun á hita á vatni frá kyndistöð .

Það fáránlega er að raforkusparnaður með tilkomu Sjóvarmadælustöðvarinnar sem tekin var í notkun árið 2019 og orðinn er 170 GWH skilaði sér aldrei til Eyja.

Um þetta sagði Ívar: 

„Verðmæti þessarar raforku er um 2,5 milljarðar króna á verði tryggrar orku.

Hvorki Vestmannaeyringar eða HS Veitur hafa notið einnar krónu af þessum sparnaði.

Vegna raforkuskerðingar frá Landsvirkjun og bilana á rafstrengjum Landsnets milli lands og Eyja 2014, 2017, 2022 og 2023 hefur þurft að nota mikla olíu sem kostar sitt.

Uppsafnað tap er um 600 milljónir sem má rekja til orkupakka 1 og 2, þar sem framleiðslu, sölu, flutningi og dreifingu raforku var skipt upp og fjarvarmaveitan skikkuð til að kaupa raforku á markaði en gat ekki samið við Landsvirkjun beint eins og var fram að 2010 og mikillar keyrslu á olíu,“ sagði Ívar.

Mynd – Norrænir blaðamenn heimsóttu Sjóvarmadælustöðina haustið 2022 og fannst mikið til. Er hún sú næst stærsta í heimi. 

• Hitaveitan – Vestmannaeyjar í gapastokk orkupakkanna

  Post Views: 993

 

 Íslenskir stjórnmálamenn geta ekki lengur legið flatir á fleti og starað upp í loftið meðan markaðshyggja ESB athafnar sig á þjóðinni í orkumálum