Þurfum gjörbreytta efnahagsstefnu

 

Steingrímur J. Sigfússon hefur bæði á Alþingi og í fjölmiðlum gert ítarlega grein fyrir  tillögum okkar Vinstri grænna í efnahagsmálum á undanförnum misserum.  Steingrímur benti réttilega á að efnahagsvandinn og óreiðan  sem nú er glímt við væru fyrst og fremst heimatilbúin.  Á sínum tíma var talað um ógnarjafnvægi í efnahagsmálum þegar stóriðjuframkvæmdir fóru á fullt, samtímis því að skattar voru  lækkaðir á hátekjufólki og bankarnir voru einkavinavæddir. Öllum mátti vera ljóst að sá glannaskapur sem viðgekkst í efnahagsmálum gæti ekki gengið upp til lengdar og við því var varað.

 Tillögur Vinstri grænna

Um þessa stefnu ríkisstjórnarinnar stóð slagurinn á Alþingi milli þingmanna Vinstri grænna  og Sjálfstæðisflokksins. Þingflokkurinn flutti ítrekað   tillögur:  „Um aðgerðir til að tryggja  efnahagslegan  stöðugleika“ sem fluttar voru  bæði 2005, 2006, 2007 og nú síðast 2008 en þar segir: „ Markmið laga þessara er að grípa til ráðstafana til að endurheimta efnahagslegan stöðugleika, ná verðbólgu á nýjan leik inn fyrir viðmiðunarmörk Seðlabankans , skapa forsendur til að vaxtalækkunarferli geti hafist, tryggja kaupmátt umsaminna launa og treysta undirstöður atvinnulífs og íslensks þjóðarbúskapar almennt“ Ef tillögum okkar þingmanna Vinstri grænna hefði verið fylgt væri staða  þjóðarbúsins nú önnur og betri. Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins fylgir óbreyttri stefnu undanfarinna ára og  þykist  vera stödd á einskonar kappleik og í stað þess að líta í eigin barm , kennir hún  krónunni eða Danskinum um þegar illa fer.

 Í ökkla eða í eyra

Seðlabankinn hefur hækkað stýrivexti stanslaust síðan árið  2004. Til hvers?  Jú, til að berjast gegn verðbólgu eins og honum er ætlað, berjast gegn þenslu. Samt hefur hann aldrei náð verðbólgumarkmiðum sínum þennan tíma. Hvað hefur ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins gert til að slá á þensluna?  Jú, af stórhug sínum frestaði hún  vegaframkvæmdum á Vestfjörðum! Hún einkavæddi bankana alla í einu og afhenti þá pólitískum vildarvinum á silfurfati. Hún lækkaði skatta á hátekjufólk og fyrirtæki. Hún réðst í  hömlulausar stóriðjuframkvæmdir fyrir fleiri hundruð milljarða króna á örfáum misserum. Bankar og fjármálstofnanir veðsettu íslenskt atvinnulíf og þutu með fjármunina í  „útrás“ á einkaþotum um heiminn. Það hlaut eitthvað að bresta.

 

„Ógnarjafnvægi“ á einkaþotum um heiminn

Forsvarsmenn Seðlabankans vöruðu stjórnvöld þá við og töluðu um „ógnarjafnvægi í efnahagsmálum“.  Það kæmi að skuldadögum.  „ Framkvæmdir við virkjanir og álbræðslur, sem til samans slaga að umfangi upp í þriðjung landsframleiðslu eins árs, fela í sér meira  umrót í þjóðarbúskapnum en nokkurt annað land sem hagar peningastefnunni með svipuðum hætti hefur þurft að glíma við“ ( Seðlabankinn 18. febr. 2005). Haustið 2005 kveður svo við enn harðari tón hjá bankanum: „ Ójafnvægi í þjóðarbúskapnum hefur aukist verulega“.    Þá var Davíð Oddsson forsætisráðherra, en honum  þótti í þann tíma ekki ástæða til að taka mark á aðvörunum Seðlabankans. Þá var varaformaðurinn Geir Haarde fjármálaráðherra og jafn aðgerðalítill og nú.

 Ég bíð spenntur eftir því að ágætir fréttamenn á fjölmiðlum sjái í gengum spilið. Þeir gætu t.d. spurt þá Davíð og Geir, sem farið hafa með stjórn efnahagsmála öll þessi ár,  hvort  nú  sé ekki einmitt að koma fram það sem spáð  var fyrir 3 – 4 árum að óbreyttri  stjórnarstefnu.

 Ópíumilmur og Afganistan

Þriðjudag eftir Páska  var svo komið að Seðlabankinn þorði ekki  að láta fjármálamarkaði opnast án þess að grípa fyrst til  neyðaraðgerða. Bankinn varð  að bregðast við  heimskulegum og óábyrgum yfirlýsingum forystumanna ríkisstjórnarinnar síðustu daga. Geir Haarde þrástagaðist á því að útlendingar skildu ekki íslenskt efnahagslíf, Danir væru  vondir en hann mundi í rósemd sitja á vaktinni og gera ekki neitt.
Fjármálaráðherrann er eins og þorskur á þurru landi,  heimtaði nýtt álver til að slá á þensluna. Hvar í heiminum hefði slíkt gerst?
 Formaður Samfylkingarinnar var enn með flugriðu eftir Afganistan-förina: „hér gæti í rauninni dropið  smjör af hverju strái“ sagði utanríkisráðherrann í hrifningarvímu eftir að hafa litið  yfir valmúaakrana þar sem ópíumilmurinn mun nú vera jafnvel enn höfugri en hann var fyrir innrásina í landið.

 “Bubbi kóngur“ og hirð hans

Á námsárum sínum sló Davíð Oddsson í gegn sem „Bubbi kóngur“ í skólaleikriti. Síðar varð hann æðstráðandi á Íslandi, eins konar Bubbi kóngur, og hefur sem slíkur oftsinnis tekið sviðið,  nú síðast með nýju Íslandsmeti í vaxtahækkunum. Ef handriti þessa sjónarspils verður ekki breytt hið snarasta verður slegið heimsmet í vaxtaokri enda bauðst seðlabankastjórinn til að gera enn betur ef víman og dofinn rynnu ekki af ríkisstjórninni. Svo allt væri nú á sínum stað hnýtti hann um leið í bankana (les Kaupþing) fyrir að gera atlögu að krónunni sér til ávinnings.  Aumt var að sjá oddvita ríkisstjórnarinnar koma í fjölmiðla eins og rakka í bandi „kóngsins“.  En á leiksviði dagsins var víst hver á sinni fjöl. Sami kóngur og sama hirð og undanfarin 17 ár.  Spurning er hvort þessi sýning sé  trúverðug mikið lengur. Auðvitað átti Seðlabankinn ekki annarra kosta völ en freista þess að grípa inn í atburðarásina. Vandinn er sá að hann læknar engin mein einn og sér. Öll umgjörðin verður að breytast og þar þarf til samhæft átak. 

Þess vegna hafa þingmenn Vinstri grænna lagt fram ítarlegar tillögur um aðra og nýja stefnu í efnahagsmálum  þjóðarinnar.

Eins og nú horfir  borgar almenningur og heimilin í landinu brúsann fyrir  duglausa ríkisstjórn sem hamast við að gera ekki neitt.