Sóknarfæri Framsóknar ?

Hugtakið  "náttúvernd" sem hugsjón og í framkvæmd hefur átt undir högg að sækja á undanförnum árum og áratugum. 

Flokkur sem ég tók þátt í sem þingmaður og ráðherra á sínum tíma og boðaði nátúrvernd, félagshyggju, jafnrétti, frið og fullveldi villtist af leið og hoppaði á vagn dægurflaumsins.

Eftir að hafa hlustað á stefnuræðu og framsögu ráðherra og þingmanna heilt kvöld án þess að nokkur nefndi af alvöru  náttúrvernd, frið eða mannkærleika þá var mér hugsað til minningarorða um farsælan stjórnmálaforingja á síðustu öld

Þótt ég hafi aldrei kosið Framsóknarflokkinn skal sagt, að flokkurinn  hefur átt farsæla foringja frameftir síðustu öld sem störfuðu vel með landi og þjóð og báru frið, fullveldi,jafnrétti og hag náttúru landsins fyrir brjósti.

Nú væri lag hjá þessum eina elsta stjórnmálaflokki landsins að leita í ræturnar og huga að um hvað flokkurinn var á sínum tíma stofnaður til.

Hugtakið og hugsjónin nátturvernd hefur verið hálf  munaðarlaus í íslenskum stjórnmálum um langt árabil.

Stjórnmálamenn síðustu ára  hafa leitð í óskilgreind hugtök  eins og "kolefnisjöfnun", "grænt hagkerfi", "hreina orku" osfrv,. í nafni umhverfismála sem lítið eru tengd við hugsjónir náttúruverndar eða fullveldi

Arnþór Garðarsson próf.( 1938- 2022) fuglafræðingur og einn ötulasti náttúruverndarmaður síðustu aldar skrifar minningagrein um Eystein Jónsson  þingmann Framsóknar (1933 til 1974), ráðherra og formann Framsóknarflokksins 1962 til 1968. Eysteinn var í forystu Samvinnuhreyfingarinnar á Íslandi og formaður Náttúruverndarráðs 

Að mínu viti gæti hver flokksformaður eða pólitískur leiðtogi til áratuga vera hreykin af slíkri minningagrein. Mbl. 20.ágúst 1993

Eysteinn Jónsson - Eftir Arnþór Garðarsson 

"Með Eysteini Jónssyni er genginn mikill stjórnmálamaður og einn helsti höfundur náttúruverndar á Íslandi.

Störf hans voru margbreytileg og farsæl, en aldrei naut hann sín betur en í lok starfsferils síns.

Eysteinn var ótvíræður leiðtogi og helsti hugsuður og skipuleggjandi náttúruverndar hér á landi á sjöunda og áttunda áratugnum.

Hann var skipaður formaður Náttúruverndarráðs 1972, er það tók til starfa samkvæmt nýjum lögum frá 1971.

Gegndi hann því starfi til 1978. Á þessum árum var mikið gert. Mörkuð var stefna næstu ára og áratuga, fjöldi svæða friðlýstur, náttúruminjar kannaðar og skráðar, alþjóðasamstarf eflt, komið á virku samstarfi framkvæmdaaðila og Náttúruverndarráðs.

Vöxturinn í náttúruvernd varð með ólíkindum þessi ár sem forystu Eysteins naut við.

Þar kom margt til. Áratuga reynsla Eysteins í stjórnmálum kom sér auðvitað vel, auk þess sem hann naut almennrar virðingar þingmanna og almennings.

En miklu skipti að hugmyndir hans um náttúruvernd voru byggðar á einlægum áhuga, mannkærleika og næmum skilningi.

Trúin á tæknibyltinguna einkenndi miðbik aldarinnar, ekki síst á Íslandi.

Menn trúðu því statt og stöðugt að ný mannvirki hlytu að vera betri en gömul og tæknivætt umhverfi myndi koma í stað úreltrar náttúru jarðarinnar.

Náttúrufræðingar og skáld reyndu að andæfa en hlutu lítinn hljómgrunn almennings og leiðtoga þjóðarinnar.

Náttúruvernd var eins konar afturhald fáeinna fræðinga og sérvitringa, sem voru óvanir því að þurfa að leita stuðnings við hugmyndir sínar úti á meðal fólks.

Þetta fór að breytast á sjöunda áratugnum, einkum þegar hættulegar afleiðingar skordýraeiturs fyrir lífið á jörðinni urðu kunnar.

Eysteinn Jónsson lagði áherslu á hugtak sem er kjarninn í allri náttúruvernd, nefnilega að vernda náttúruna til þess að bæta mannlífið og til þess að tryggja komandi kynslóðum betra líf. Lífsgæðin verða ekki mæld í fjölda sjónvarpstækja eða lengd sófasetta.

Andleg og líkamleg heilbrigði næst ekki nema maðurinn lifi í sátt við umhverfi sitt og samvisku sína. Eysteinn skildi manna best nauðsyn þess að tvinna saman landnytjar, útivist almennings og verndun náttúrunnar. Eysteinn leit á náttúruvernd sem eina tegund landnýtingar."........ 

Hin síkvika náttúra Íslands þarf á öflugu baráttu fólki með hugsjónir  að halda. 

Pólitískur vettvangur náttúrunnar-  fullveldis, félagshyggju, jöfnuðar, friðar og mannkærleika er þunnskipaður þessi árin.

Hver tekur boltann

Þar er verk að vinna kannski eru þar sóknarfæri Framsóknar að leita rótanna í jarðvegi þeirra Steingríms Hermannssonar, Eysteins Jónssonar, Hermanns Jónassonar og Jónasar frá Hriflu, forystu sem stóðu með sjalfum sér og höfðu hugsjónir en lögðust ekki í srauminn.